
ભારતમાં થોડા જ સમયમાં Electric Highway બનશે કેન્દ્રીય માર્ગ પરિવહન મંત્રી નીતિન ગડકરીએ રાજસ્થાનના દોરામાં ઈલેક્ટ્રીક હાઈવે ની ઘોષણા કરી હતી. જેમાં દિલ્હીથી જયપુર વચ્ચે ઈલેક્ટ્રીક હાઈવે બનવાની સરકાર તૈયારી કરી રહ્યું છે. આ હાઇવે ઉપર ઇલેક્ટ્રિક વાહન ચાલશે તેનાથી પ્રદૂષણ ઘટશે અને વાહનચાલકો નો ખર્ચ પણ ઘટશે. નીતિન પટેલની આ જાહેરાતથી દેશમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહનો ને પ્રોત્સાહન આપવાનું એક મોટું કદમ માનવામાં આવી રહ્યું .તો આવો આપણે જાણીએ આ ઈલેક્ટ્રીક હાઈવે વિશે
Electric Highway કેવો હોય ?
આસન ભાષામાં સમજીએ તો જેના પર ઇલેક્ટ્રિક વાહન ચાલતા હોય તેમ તમે ઈલેક્ટ્રીક ટ્રેનની મુસાફરી કરીએ છીએ તેમાં ટ્રેન પાટા ઉપર એક ઈલેક્ટ્રીક વાયર હોય તે તમે જોયું હશે આ ઈલેક્ટ્રીક વાયર ટ્રેનના એન્જિનમાં ટ્રેનમાં ઉપર લગાવેલા પેન્ટોગ્રાફ સાથે કનેક્ટ થાય. જેનાથી ટ્રેનને ઇલેક્ટ્રિસિટી મળે અને ટ્રેન ચાલે. આ રીતે હાઈવે પર ચાલનાર વાહનો ને આ વાયરથી ઇલેક્ટ્રિસિટી મળશે જેથી વાહનો ચાલશે આવા રોડને ઈલેક્ટ્રીક હાઈવે કહેવાય. વધુમાં આ રોડની બીજી એક ફેસીલીટી હશે જેમાં બેટરીવાળા ઇલેક્ટ્રિક વાહનો માટે ચાર્જિંગ કરવા માટે થોડા થોડા અંતરે ચાર્જિંગ પોઇન્ટ્સ પણ બનાવવામાં આવશે.
Electric Highway e-way થી આપણને શું ફાયદો થશે
- નીતિન ગડકરીએ કહ્યું હતું કે Electric Highwayથી લોજિસ્ટિક કોસ્ટમાં ૭૦ ટકાનો ઘટાડો થશે ટ્રાન્સપોર્ટેશન cost વધારે હોવાથી ચીજોની કિંમતોમાં વધારો થવાનું મોટું કારણ જેથી જો ટ્રાન્સપોર્ટેશન કોસ્ટમાં ઘટાડો થાય તો ચીજવસ્તુ સસ્તી થઈ શકે જેથી વધતી મોંઘવારી ઉપર અંકુશ થોડા અંશે આવી શકે. હાઈવે ની મોટી ખાસિયત એ કે વાહનની સસ્તી અવરજવર થાય.
- હાઈવે ઉપર વાહનો ચલાવવા માટે ઇલેક્ટ્રિસિટી નો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. જે પેટ્રોલ અને ડીઝલની કિંમત કરતા સસ્તી હશે. અને પ્રદુષણ પણ નહીં થાય જેથી પર્યાવરણ માટે પણ ઓછું હાનિકારક થશે.
- પેટ્રોલ ડિઝલની વધતી કિંમતોથી ટ્રાન્સપોર્ટેશન cost પણ વધે. પેટ્રોલ-ડીઝલ પરની નિર્ભરતા ઓછી થશે. અને આમ જોઈએ તો પેટ્રોલ ડીઝલ નો ઉપયોગ કરવાથી પ્રદૂષણ ફેલાય છે. અને પર્યાવરણને પણ નુકસાન થાય.
Electric Highway ટેકનોલોજી વિશે સમજી
અત્યાર સુધીમાં દુનિયામાં ત્રણ પ્રકારની અલગ અલગ ટેકનોલોજીથી ઈલેક્ટ્રીક હાઈવે બનાવવામાં આવે છે. ભારતમાં સ્વીડનમાં જે ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ થયો હતો તે ટેકનોલોજી ભારતમાં પણ ઉપયોગમાં લેવાઈ શકે. કેમ કે ભારત સરકાર સ્વીડનની કંપનીઓ જોડે વાત ચાલુ છે.
પેન્ટોગ્રાફ મોડલ ટેકનોલોજી

સ્વીડનમાં પેન્ટોગ્રાફ મોડલની ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ થઈ રહ્યો જે ટેકનોલોજી આપણે ભારતમાં ઇલેક્ટ્રિક ટ્રેન માં ઉપયોગ કરીએ છીએ તે ટેકનોલોજી છે. આ ટેકનોલોજીમાં સડકની ઉપર એક વાયર લગાવે જેમાં કરંટ ફલો થાય છે. પેન્ટોગ્રાફ દ્વારા કરંટ ને વાહનમાં સપ્લાય કરવામાં આવે તેનાથી આ ઇલેક્ટ્રિસિટી એન્જિન ચાલે.
કન્ડકશન મોડલ ટેક્નોલોજી

આ મોડેલમાં સડક ની અંદર વાયર લગાવેલો હોય જેના પર પેન્ટોગ્રાફ ટકરા તો ચાલે છે. આ મોડલ માં વાહન ના પાછળના ભાગમાં પેન્ટોગ્રાફ લગાવવામાં આવે જે સડકના અંદર ના વાયરમાંથી કરંટ લઈને એન્જિન આપે જેથી એન્જિન ચાલે.
ઇન્ડકશન મોડલ ટેકનોલોજી
આ ટેકનોલોજીમાં કોઈ વાયર હોતો નથી. ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક કરંટ દ્વારા વાહનને ઇલેક્ટ્રિસિટી સપ્લાય કરવામાં આવી છે. સ્વીડનમાં જે ઈલેક્ટ્રીક વાહનનો ઉપયોગ થાય છે. એમાં હાઈ બ્રીડ એન્જિનનો ઉપયોગ થાય છે. આ ઇલેક્ટ્રિસિટી અને સાથે પેટ્રોલ-ડીઝલથી પણ ચાલી શકે.

હાઈવે પર પર્સનલ વાહન ચલાવી શકાશે
ઈ-હાઈવે ઉપર ડાયરેક્ટ સપ્લાય માત્ર ટ્રક અને પબ્લિક ટ્રાન્સપોર્ટ માટે ઉપયોગ કરવામાં આવશે. જેમાં પ્રસનાલ વાહનો જે ઇલેક્ટ્રિસિટી થી ચાલે છે જેમના માટે અલગથી ચાર્જિંગ પોઈન્ટ મુકવામાં આવશે. જેથી ઇલેક્ટ્રિસિટી થી ચાલતા તમામ વાહનો ના એનો ઉપયોગ કરી શકે.
- સૌથી મોટો પડકાર તેનું માળખું ઊભું કરવાનો કારણ કે ઈલેક્ટ્રીક હાઈવે બનાવવાનો ખર્ચ સામાન્ય કરતા બમણો કે ત્રણ ગણો આવે જેથી આવા હાઇવેનું નેટવર્ક બનાવવા માટે ઘણો બધો સમય લાગી શકે.
- આવા ઈલેક્ટ્રીક હાઇવેનું નેટવર્ક બનાવવું જ પૂરતું નથી તેના ઉપર ચાલવા વાળા વાહનો પણ જોઈએ કેમકે ડીઝલથી ચાલતા વાહનોને મોડીફાઇ કે રિપ્લેસ કરતાં પણ સમય લાગે.
- આ વાહનો માટે મોટા પ્રમાણમાં ઈલેક્ટ્રીક બેટરી પણ બનાવવી પડે જે ખૂબ જ મોંઘી હોય છે. આવી બેટરી બનાવતા ઘણા બધા કેમિકલ ઉત્પન્ન થાય જે પર્યાવરણને નુકસાન કરે છે. જેથી આનો વિરોધ પણ થાય છે.
દુનિયાના કયા દેશોમાં છે Electric Highway
ઈલેક્ટ્રીક હાઈવે ની શરૂઆત 2016માં સ્વીડનમાં દુનિયાની સૌ પ્રથમ હાઇવેને ઉપયોગમાં લેવામાં આવ્યો હતો. sweden પછી જર્મની 2019માં આની શરૂઆત કરી હતી. આ આ વગર બ્રિટન અને અમેરિકા પણ આ હાઇવે ઉપર કામ કરી રહ્યા છે.
ઈલેક્ટ્રીક હાઈવે અંગે ભારતમાં અત્યાર સુધી સરકારે શું નિવેદનો આપ્યા
- નીતિન ગડકરીએ નવેમ્બર 2016 માં કહ્યું હતું કે સ્વીડનની જેમ ભારતમાં પણ ઈલેક્ટ્રીક હાઈવે હોઈ શકે છે.
- કેન્દ્રીય બજેટ july 2019 માં FAME સ્કીમ દ્વારા નાણામંત્રીએ 10,000 કરોડ રૂપિયાની ફાળવણી કરી.
- લોકસભામાં નીતિન ગડકરીએ માર્ચ 2021માં કહ્યું કે ઇલેક્ટ્રિક હાઈવેથી લોજિસ્ટિક નો ખર્ચ ૭૦ ટકા જેટલું ઘટી જશે.
- સપ્ટેમ્બર 2020માં દિલ્હી જયપુર વચ્ચે દેશમાં પ્રથમ હાઇવે બનશે ની ઘોષણા નીતિન ગડકરીએ કરી.
વધુ સમાચાર માટે અમારી વેબસાઇટ onlylbc.com સાથે જોડાયેલા રાહો અને અમારું ફેસબુક પેજ લાઇક કરો. ચાર કટર સબસીડી યોજના | Electric Chaff Cutter Subsidy In Gujarat