ભારતીય સેનામાં પોસ્ટ અને રેન્ક : ઇન્ડિયન આર્મીમાં પોસ્ટ અને રેન્ક ક્યારે મળે છે? – તેની સંપૂર્ણ માહિતી ગુજરાતીમાં જાણવા માંગો છો તો તમે એક દમ પરફેક્ટ જગ્યા પર આવ્યા છો કારણ કે આજના આ લેખમાં આપણે ભારતીય સેનામાં પોસ્ટ અને રેન્ક ની સંપૂર્ણ માહિતી ગુજરાતીમાં જાણીશું.
ભારતીય સેના આપણા દેશની સૌથી મોટી અને સૌથી પ્રતિષ્ઠિત સેના છે. તે હંમેશા દેશની સુરક્ષા માટે સરહદ પર ઊભી રહે છે અને કટોકટીની પરિસ્થિતિ માટે હંમેશા તૈયાર રહે છે.
આપણા દેશમાં 3 પ્રકારની સેનાઓ છે. જેમ કે- નેવી, આર્મી અને નેવલ આર્મી. આ ત્રણેય સેના દેશને ચારે બાજુથી સુરક્ષિત રાખે છે.
ભારતના રાષ્ટ્રપતિ સેનાના સર્વોચ્ચ કમાન્ડર છે અને ભારતીય સેનામાં 14 લાખથી વધુ સૈનિકો છે, જેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય રાષ્ટ્રને બાહ્ય આતંકથી બચાવવા અને સરહદોમાં શાંતિ અને વ્યવસ્થા જાળવવાનો છે અને દેશના નાગરિકો છે. દેશમાં કુદરતી આફતો વખતે રક્ષણ કરવું છે.
તમામ ભારતીય સેનાઓમાં તેમના તમામ સૈનિકો માટે અલગ-અલગ રેન્ક અને પોસ્ટ હોય છે, જે તેમને અન્ય સૈનિકોથી અલગ દર્શાવે છે, તેવી જ રીતે રેન્કના આધારે અધિકારો પણ આપવામાં આવે છે, જેથી તેઓ પણ કટોકટીની સ્થિતિમાં તે અધિકારનો ઉપયોગ કરીને આદેશ આપી શકે. છે. ભારતીય સૈન્ય અધિકારી રેન્ક દ્વારા, તમે સેનામાં વિવિધ અધિકારીઓની પસંદગીના ક્રમને જાણી શકશો. તેવી જ રીતે, આર્મીમાં, સેનાને વિવિધ રેન્કમાં વહેંચવામાં આવે છે, જે ભારતીય સેનામાં પોસ્ટ અને રેન્ક વિશે વિસ્તારપૂર્વક માહિતી નીચે આપેલ છે.
ભારતીય સેનામાં પોસ્ટ અને રેન્ક | Posts and Ranks in the Indian Army
ભારતીય સેનાની તમામ પોસ્ટને 2 ભાગોમાં વહેંચવામાં આવી છે, જેમાં 1.વરિષ્ઠ કમિશન્ડ અધિકારી પોસ્ટ અને 2.જુનિયર કમિશન્ડ ઓફિસર પોસ્ટનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે અને સૈનિકોના યુનિફોર્મ પર કેટલાક પ્રતીકો આપવામાં આવ્યા છે જે તેમની પોસ્ટ દર્શાવે છે અને પોસ્ટ્સ અનુસાર અધિકારીઓ પાસે વિવિધ અધિકારો હોય છે.
ભારતીય સેનામાં કુલ 17 રેન્ક અને પોસ્ટ્સ છે, તમામ પોસ્ટના નામ નીચે ક્રમમાં આપવામાં આવ્યા છે. અને નીચે તેના વિશે વિસ્તારપૂર્વક માહિતી આપેલ છે.
(1) વરિષ્ઠ કમિશન્ડ અધિકારી પોસ્ટ
ફિલ્ડ માર્શલ |
જનરલ |
લેફિટનેંટ જનરલ |
મેજર જનરલ |
બ્રિગેડિયર |
કર્નલ |
લેફિટનેંટ કર્નલ |
મેજર |
કેપ્ટન |
લેફિટનેંટ |
(2) જુનિયર કમિશન્ડ ઓફિસર
સુબેદાર મેજર |
સુબેદાર |
નાયબ સુબેદાર |
હવાલદાર |
નાયક |
લાંસ નાયક |
સિપાહી |
ભારતીય સેનામાં પોસ્ટ અને રેન્ક વિશે વિસ્તારપૂર્વક માહિતી
1.વરિષ્ઠ કમિશન્ડ અધિકારી પોસ્ટ
1. ફિલ્ડ માર્શલ
આ પદ સેનામાં સર્વોચ્ચ છે પરંતુ આ પદ સન્માન તરીકે આપવામાં આવે છે. ફિલ્ડ માર્શલનું બિરુદ સૈન્ય સેવાના અંત પછી પણ રહે છે, એટલે કે વ્યક્તિ જીવિત છે ત્યાં સુધી તેને આ પદવીથી સન્માનિત કરવામાં આવે છે. પરંતુ હાલમાં સેનાએ આ પોસ્ટને નાબૂદ કરી દીધી છે. તેનું પ્રતીક નીચે મુજબ છે.
- ફિલ્ડ માર્શલના બેજમાં 5 પોઇન્ટેડ સ્ટાર, રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અને ક્રોસ બેટન સાથે ગોલ્ડન લોરેલ માળાનો સમાવેશ થાય છે.
- ભારતીય સેનાનું આ સર્વોચ્ચ પદવી છે.
- આ ખિતાબ યુદ્ધ દરમિયાન તેમની બહાદુરી માટે આપવામાં આવ્યો છે.
- ભારતમાં અત્યાર સુધી માત્ર 2 વ્યક્તિઓને આ પદવીથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે.
- 1.સેમ માણેકશા – તેમને આ રેન્ક 1 જાન્યુઆરી, 1973ના રોજ આપવામાં આવ્યો હતો.
- 2.કોડેન્ડેરા એમ. કરિઅપ્પા – 15 જાન્યુઆરી, 1986ના રોજ એનાયત કરવામાં આવ્યા હતા.
2.જનરલ
ફિલ્ડ માર્શલ પછી આ સર્વોચ્ચ રેન્ક છે પરંતુ ફિલ્ડ માર્શલ રેન્ક નાબૂદ કર્યા બાદ તે ભારતીય સેનાનો સર્વોચ્ચ રેન્ક બની ગયો છે. આ રેન્ક ભારતીય સેનાના ચીફ ઓફ આર્મી સ્ટાફ પાસે છે અને તે ચીફ ઓફ ડિફેન્સ સ્ટાફની નજીક પણ હોઈ શકે છે, તેને લેફ્ટનન્ટ જનરલથી ઉપર મૂકવામાં આવે છે.
- આ ભારતીય આર્મી ઓફિસરના બેજ પર 4 સ્ટાર છે.
- જનરલ ઓફિસર તેના ખભા પર પાંચ-પોઇન્ટેડ ગોલ્ડન સ્ટાર, અશોક ચિહ્ન અને ક્રોસ બેટન ધરાવે છે.
3. લેફિટનેંટ જનરલ
તે સામાન્ય રેન્ક પછીનો એક ક્રમ છે અને મેજર જનરલ કરતાં ઊંચો ક્રમ છે. તે 60,000 થી 70,000 સૈનિકોની બનેલી વિશાળ ભારતીય સેનાનું નેતૃત્વ કરે છે.
- લેફિટનેંટ જનરલ ઓફિસરના બેજ પર 3 સ્ટાર હોય છે.
- આ અધિકારી તેમના ખભા પર સુવર્ણ અશોકનું પ્રતીક અને ક્રોસ બેટન ધરાવે છે.
- તેની ચૂંટણી માટે, તે સૈનિકની 36 વર્ષની કમિશન્ડ સેવા જરૂરી છે.
- તેની નિવૃત્તિ વય 60 વર્ષ છે.
4.મેજર જનરલ
આ રેન્ક લેફ્ટનન્ટ જનરલ પછીનો સર્વોચ્ચ ક્રમ છે અને બ્રિગેડિયર કરતાં પણ ઊંચો છે.
- આ આર્મી ઓફિસરના બેજ સાથે ગોલ્ડન સ્ટાર અને ક્રોસ બેટલ જોડાયેલ છે. તે 10,000 થી 16,000 સૈનિકોની સંખ્યા ધરાવતા વિભાગોના કમાન્ડર તરીકે સેવા આપે છે.
- આ ચૂંટણી માટે તે સૈનિકની 28 વર્ષની કમિશન્ડ સર્વિસ જરૂરી છે.
- મેજર જનરલની નિવૃત્તિ 58 વર્ષ માટે નક્કી કરવામાં આવી છે.
5.બ્રિગેડિયર
તે મેજર જનરલ પછીનો એક રેન્ક છે અને કર્નલ કરતા ઉંચો છે, આ અધિકારીના બેજમાં 3 સ્ટાર અને અશોક પ્રતીક છે. આ રેન્ક મેળવવા માટે 25 વર્ષની કમિશન્ડ સર્વિસ જરૂરી છે.
- તેની નિવૃત્તિ વય 56 છે.
6.કર્નલ
તે બ્રિગેડિયર પછીનો એક રેન્ક છે અને લેફ્ટનન્ટ કર્નલ કરતાં ઉચ્ચ છે, આ અધિકારી રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અને 2 તારા ખભા પર વહન કરે છે. આ રેન્ક ભારતીય નૌકાદળ અને ભારતીય વાયુસેનાના કેપ્ટનની સમકક્ષ છે અને આ રેન્ક મેળવવા માટે 15 વર્ષની સૈન્ય સેવા જરૂરી છે.
- કર્નલ 56 વર્ષ માટે નિવૃત્ત થાય છે.
7.લેફિટનેંટ કર્નલ
તે મેજર કરતા ઉંચો રેન્ક છે. આ અધિકારીના બેજ પર રાષ્ટ્રીય ચિહ્ન અને પાંચ-પોઇન્ટેડ સ્ટાર અને રાષ્ટ્રીય ચિહ્ન છે, આ માટે 13 વર્ષની કમિશન્ડ સર્વિસ અને પાસિંગ પાર્ટ-ડી પેપર.
8.મેજર
તે કેપ્ટન કરતા ઉંચો અને લેફ્ટનન્ટ કરતા નીચો છે, રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અશોક આ રેન્કના અધિકારીના બેજ પર છે. આ પોસ્ટ માટે 6 વર્ષની કમિશન સેવા અને લાયકાત પાર્ટ બી પેપરની જરૂર છે.
9.કેપ્ટન
આ મેજર પછીનો રેન્ક છે અને લેફ્ટનન્ટથી ઉચ્ચ છે, કેપ્ટનના બેજ પર 3 સ્ટાર બનેલા છે. કેપ્ટન બનવા માટે, વ્યક્તિએ 2 વર્ષ સુધી સેવા આપવી પડશે અને તમામ નિયમોનું પાલન કરવું પડશે.
10.લેફિટનેંટ
આ કેપ્ટન પછીનો રેન્ક છે અને બધા જુનિયર્સ ઉપર, લેફિટનેંટ તમામ જુનિયર રેન્કના અધિકારીઓને આદેશ આપી શકે છે. લેફ્ટનન્ટના બેજમાં 2 સ્ટાર હોય છે.
2.જુનિયર કમિશન્ડ ઓફિસર પોસ્ટ
1.સુબેદાર મેજર
જુનિયર ઓફિસરના રેન્કમાં આ સર્વોચ્ચ પદ છે, આ અધિકારીના બેજ પર સુવર્ણ રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અશોકનું પ્રતીક છે.
2.સુબેદાર
આ સુબેદાર મેજર પછીનો અને નાયબ સુબેદાર કરતાં ઉચ્ચ પદ છે. સુબેદારના બેજ પર બે સુવર્ણ તારા બનેલા છે.
3.નાયબ સુબેદાર
આ સુબેદાર પછીનો રેન્ક છે જેના બેજ પર 1 ગોલ્ડન સ્ટાર છે.
4.હવાલદાર
કોન્સ્ટેબલના પ્રમોશનના આધારે તેની પસંદગી કરવામાં આવે છે. હવાલદારના બેજ પર થ્રી રેન્ક શેવરોન એટલે કે 3 રેન્ક સ્ટ્રીપ બનાવવામાં આવે છે.
5.નાયક
આ હવાલદાર પછી અને લાન્સ નાયક કરતાં ઊંચો છે. હીરોના બેજમાં 2 રેન્કની પટ્ટી હોય છે.
6.લાન્સ નાયક
જ્યારે સૈનિકોને બઢતી આપવામાં આવે છે, ત્યારે તેઓ લાન્સ નાયકના રેન્કમાં પ્રથમ સ્થાને છે. લાન્સ નાઈકના બેજમાં 1 રેન્કની પટ્ટી છે.
7.સિપાહી
સૈનિકના યુનિફોર્મ પર કોઈ રેન્ક નથી, રેન્ક વિનાનો સૈનિક એ સામાન્ય સૈનિક છે જે રેન્કવાળા અધિકારીઓના આદેશનું પાલન કરે છે અને દેશની રક્ષા કરે છે.
ભારતીય સેનામાં પોસ્ટ અને રેન્ક કેવી રીતે વધે છે?
ભારતીય સેનામાં સૈનિકની શિસ્ત અને હિંમતને કારણે તે સતત પ્રગતિ કરતો રહે છે અને કેટલીક પોસ્ટ મેળવવા માટે તેણે ભારતીય સેના દ્વારા કરવામાં આવેલા પેપર પણ આપવા પડે છે. જેથી ભારતીય સેનામાં પોસ્ટ અને રેન્ક વધે છે.
આ પણ વાંચો:-
સીટીઝન પોર્ટલ : હવે ઘરે બેઠા પોતાના મોબાઈલ થી કરી શકશો પોલીસ સ્ટેશનના વિવિધ કામો
મિત્રો અમે આશા રાખીએ છીએ, કે તમને આ ભારતીય સેનામાં પોસ્ટ અને રેન્ક લેખ સારો લાગ્યો હશે. આવી જી રીતે ભારત સેનાના વિવિધ કમાન્ડો વિશે માહિતી જાણવા માંગો છો તો જોડાયેલા અમારી વેબસાઈટ ONLYLBC.COM સાથે. અથવા વધુ માહિતી માટે અહીં ક્લિક કરો.