આજના આ લેખમાં આપણે જાણીશું કે, IPS બનવા માટે શું કરવું જોઈએ?, ધોરણ 12 પછી IPS બનવા માટે શું કરવું?, IPS ઓફિસ બનવા માટે ઉંમર શું હોવી જોઈએ, IPS નો પગાર, IPS અધિકારી પાસે શું સત્તા હોય છે, IPS અધિકારીને શું સુવિધા આપવામાં આવે છે, સંપૂર્ણ જાણકારી જાણવા માટે અહીં ક્લિક કરો. How to become IPS officer.
IPS શું છે?
IPS અધિકારીના પદની સ્થાપના વર્ષ 1948 માં કરવામાં આવી હતી. IPS કેડર ગૃહ મંત્રાલય હેઠળ છે કારણ કે, તે સંપૂર્ણ રીતે ગૃહ મંત્રાલય દ્વારા નિયંત્રિત છે.
તે જૂથ ‘A’ સ્તરના અધિકારી છે જે જિલ્લા અથવા તેના વિસ્તારની કાયદો અને વ્યવસ્થા સંભાળવા માટે જવાબદાર છે. તે તે વિસ્તારના પોલીસ દળના વડા છે અને સમગ્ર પોલીસ પ્રશાસન તેમની નીચે કામ કરે છે. IPS એક અઘરી અને લડાયક સેવા છે જેમાં ફરજ અને પ્રામાણિકતા સાથે સેવા આપવા માટે શપથ લેવામાં આવે છે. જિલ્લામાં એસપી અથવા એસીપીની તૈનાતી IPS રેન્કના અધિકારીના સ્તરે કરવામાં આવે છે, એટલે કે આ જગ્યાઓ પર માત્ર IPS લાયકાત ધરાવતા લોકોની નિમણૂક કરવામાં આવે છે. કેટલીક PCS પોસ્ટ્સ પણ ક્વોટાના આધારે પ્રમોશન દ્વારા આપવામાં આવે છે.
IPS નું પૂરું નામ શું છે?
IPS નું પૂર્ણ સ્વરૂપ ‘Indian Police Service’ છે. તેનું ગુજરાતીમાં પૂરું નામ ‘ભારતીય પોલીસ સેવા’ છે.
IPS માટે અરજી કરનાર ઉમેદવારની ઉંમર 21 થી 32 વર્ષની વચ્ચે હોવી જોઈએ. અનામત વર્ગના ઉમેદવારો માટે છૂટછાટ આપવામાં આવે છે.
ઉમેદવારની ઊંચાઈ
આ પદ માટે પુરૂષ ઉમેદવારો માટે 165 સેમી, અનામત વર્ગના ઉમેદવારો માટે 160 સેમી હોવી જોઈએ.
આ પદ મહિલા ઉમેદવારો માટે 150 સેમીની ઉંચાઈ હોવી જરૂરી છે. અનામત વર્ગની મહિલા ઉમેદવારો માટે, તે 145 સે.મી હોવી જોઈએ.
છાતી
પુરુષ ઉમેદવારો માટે લઘુત્તમ 84 સેમી.
મહિલા ઉમેદવારો માટે 79 સેમી.
દ્રષ્ટિ
આઇપીએસ પોસ્ટ માટે આઇ સાઇટ 6/6 અથવા 6/9 હોવી જોઈએ. દ્રષ્ટિ 6/12 અથવા 6/9 નબળી આંખો માટે જરૂરી છે.
નોંધ: માહિતીની પુષ્ટિ કરવા માટે, તમારે UPSC IPS જાહેરાત દ્વારા તપાસ કરવી આવશ્યક છે. જો તમે ઉપરોક્ત IPS માપદંડોને પૂર્ણ કરો છો તો તમે સિવિલ સર્વિસ પરીક્ષા માટે ઓનલાઈન અરજી કરી શકો છો.
ધોરણ 12 પછી તમે કોઈપણ માન્ય સંસ્થામાંથી ગ્રેજ્યુએશનની પરીક્ષા પાસ કરવી ફરજિયાત છે. જો તમે ડિસ્ટન્સ એજ્યુકેશન દ્વારા ગ્રેજ્યુએશન કર્યું હોય તો પણ આ પરીક્ષા માટે લાયક છો.
ગ્રેજ્યુએશન પરીક્ષા પાસ કર્યા પછી શું કરવું?
હવે ગ્રેજ્યુએટ કર્યા પછી તમારે UPSC માટેની તૈયારી કરવાની રહેશે. જો તમે IPS બનવા માંગો છો, તો ઉપરના ફકરામાં તમને કહેવામાં આવ્યું છે કે તમારે UPSC પરીક્ષા માટે ગ્રેજ્યુએટ હોવું જરૂરી છે. તમારો પહેલો સ્ટેપ તમારા વિષય અનુસાર ગ્રેજ્યુએશનની પરીક્ષા સારા માર્ક્સ સાથે પાસ કરવાનો છે. આમ કરવાથી તમને ખૂબ સારા ફંડામેન્ટલ્સ મળશે અને તમે પરીક્ષા માટે ઊંડો અભ્યાસ કરી શકશો. એટલે કે તમારે ગ્રેજ્યુએશન કર્યા પછી તમારે UPSC પરીક્ષા માટે અરજી કરવાની રહેશે.
અરજી કરતા પહેલા IPS પરીક્ષા માટે પેટર્નનું મૂલ્યાંકન કરો
ગ્રેજ્યુએશન પાસ કર્યા પછી, તમને IPS પરીક્ષાના અભ્યાસક્રમ અને અભ્યાસક્રમને સમજવું ખૂબ જ સરળ લાગશે. તમારે UPSC પરીક્ષા માટે અભ્યાસક્રમ, ફોર્મેટ અને પાછલા વર્ષના પ્રશ્નપત્રોમાંથી પસાર થવું જોઈએ. આમ કરવાથી તમને પરીક્ષાનો વિગતવાર દૃશ્ય મળશે જેથી તમે પરીક્ષાની જરૂરિયાત મુજબ પરીક્ષાનો અભ્યાસ કરી શકો. જેથી તમને વધુ જાણકારી મળે?
હવે UPSC પરીક્ષા માટે ઓનલાઈન અરજી કરો
દર વર્ષે IPS પરીક્ષા માટે ઓનલાઈન નોંધણી ફેબ્રુઆરી મહિનામાં શરૂ થાય છે, જેના માટે તમે UPSC સત્તાવાર પોર્ટલ upsc.gov.in દ્વારા તમારી અરજી સબમિટ કરી શકો છો. ફોર્મ ભરતી વખતે, તમારે તમારી માહિતી આધાર કાર્ડ અને શૈક્ષણિક દસ્તાવેજ અનુસાર ભરવી જોઈએ જેથી કરીને આગળ જતા કોઈપણ પગલામાં તમારે બેદરકારીનો સામનો ન કરવો પડે. પરીક્ષા માટે ઓનલાઈન અરજી કરવી ખૂબ જ સરળ છે અને જો તમે કોમ્પ્યુટર અને ઈન્ટરનેટ કેવી રીતે ઓપરેટ કરવું તે જાણતા હોવ તો તમે IAS માટે ખૂબ જ સરળતાથી ઓનલાઈન નોંધણી કરાવી શકો છો.
UPSC પરીક્ષામાં અરજી કર્યા પછી શું કરવું?
જો તમે ધોરણ 12 પછી ગ્રેજ્યુએટ કરી અને UPSC પરીક્ષા માટે અરજી કરી, તેના પછી તમારે UPSC માટે જુદી-જુદી પરીક્ષાઓ આપવાની રહેશે. અને તેં પરીક્ષાની ફોર્મેટ શું છે, એટલે કે કઈ પરીક્ષામાં શું પૂછવામાં આવશે અને કેટલા ગુણનું પૂછવામાં આવશે. જેની સંપૂર્ણ માહિતી નીચે મુજબ છે.
સૌ પ્રથમ કેસ યુપીએસસી પ્રિલિમ પરીક્ષા પાસ કરો.
IPS નું ફોર્મ ભર્યા પછી, તમારી પ્રિલિમ પરીક્ષા લેવામાં આવે છે જેમાં જનરલ સ્ટડીઝ અને CSAT સંબંધિત પ્રશ્નો પૂછવામાં આવે છે. આગલા તબક્કામાં પહોંચવા માટે, તમારે UPSC પરીક્ષાનો પૂર્વ તબક્કો પાસ કરવો આવશ્યક છે. આ એક ક્વોલિફાઈંગ રાઉન્ડ છે, તેના ગુણ મેરિટ લિસ્ટમાં ઉમેરવામાં આવતા નથી.
આ રીતે પ્રિલિમિનરી પરીક્ષામાં પ્રશ્નપત્ર આવે છે.(IPS બનવા માટે શું કરવું જોઈએ?)
| પ્રશ્નપત્ર | ગુણ |
| સામાન્ય અભ્યાસ પ્રશ્ન પેપર | 200 |
| સામાન્ય અભ્યાસ પ્રશ્ન પેપર | 200 |
પ્રાથમિક પરીક્ષામાં જનરલ સ્ટડીઝના બે પેપર છે, દરેક પેપર માટે 200 માર્કસ નક્કી કરવામાં આવ્યા છે. આ પરીક્ષામાં ઉદ્દેશ્ય પ્રશ્નો પૂછવામાં આવે છે, દરેક ખોટા જવાબ માટે એક તૃતીયાંશ ગુણ કાપવામાં આવે છે. તેથી જો તમને પ્રશ્નનો સાચો જવાબ ખબર હોય તો તમારે જવાબ આપવો જોઈએ કારણ કે વધુમાં વધુ એક કે બે ગુણ ઓછા આવે તો ઉમેદવારોને નાપાસ જાહેર કરવામાં આવે છે. જેના કારણે તમારી બધી મહેનત વ્યર્થ થઈ શકે છે.
કેસ યુપીએસસી પ્રિલિમ પરીક્ષા પાસ કર્યા પછી મુખ્ય પરીક્ષા પાસ કરો.
પ્રિલીમ પરીક્ષા પાસ કર્યા પછી, તમારે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ મુખ્ય પરીક્ષામાં બેસવું પડશે. આ તબક્કામાં સામાન્ય અભ્યાસ, નિબંધ આધારિત પ્રશ્નો પૂછવામાં આવે છે. આ સ્ટેજના માર્ક્સ મેરિટ લિસ્ટમાં ગણવામાં આવે છે અને તમારી પસંદગી આ સ્ટેજ પર આધારિત છે.
| પ્રશ્નપત્ર | ગુણ |
| સામાન્ય અભ્યાસ (પેપર – 1) | 250 |
| સામાન્ય અભ્યાસ (પેપર – 2) | 250 |
| સામાન્ય અભ્યાસ (પેપર – 3) | 250 |
| સામાન્ય અભ્યાસ (પેપર – 4) | 250 |
| સામાન્ય અભ્યાસ (પેપર – 5) | 250 |
| વૈકલ્પિક વિષય (પેપર-1) | 250 |
| વૈકલ્પિક વિષય (પેપર-1) | 250 |
| અંગ્રેજી (ફરજીયાત) | 300 |
| ભારતીય ભાષા (ફરજીયાત) | 300 |
આ પરીક્ષામાં કુલ નવ પ્રશ્નપત્રો છે, તે તમામ બિન-આવશ્યક છે. દરેક પેપરમાં આપેલ વિષયને યોગ્ય રીતે સમજાવતા લખવાનું હોય છે.
ખાસ નોંધ:- અંગ્રેજી (ફરજિયાત), ભારતીય ભાષા (ફરજિયાત)માં મેળવેલ ગુણ પસંદગીની મેરિટ યાદીમાં ગણવામાં આવશે નહીં.
મુખ્ય પરીક્ષા પછી ઇન્ટરવ્યુ પાસ કરો
જો તમે પ્રિલિમ અને મુખ્ય પરીક્ષા આ બને તબક્કા સફળતાપૂર્વક ક્લિયર કરી લીધા હોય તો તમારે આગલા તબક્કા માટે તૈયાર રહેવું પડશે. આ એક ઇન્ટરવ્યુ પરીક્ષા છે, આમાં તમને લેખન સંબંધિત કંઈપણ પૂછવામાં આવતું નથી. આમાં, તમારી પ્રવૃત્તિ, ગંભીરતા અને અન્ય વ્યક્તિત્વ પરીક્ષણો લેવામાં આવે છે. આ પરીક્ષામાંથી મેળવેલા ગુણ પણ મેરિટ લિસ્ટમાં ઉમેરવામાં આવે છે.
| પરીક્ષાનું નામ | ગુણ |
| ઇન્ટરવ્યુ | 275 |
IPS ઓફિસરની ટ્રેનિંગ કેવી છે?
UPSC દ્વારા લેવામાં આવતી પરીક્ષાના તમામ તબક્કામાં સફળતા મેળવ્યા પછી, કમિશન દ્વારા મેરિટ લિસ્ટ બનાવવામાં આવે છે, જેના આધારે ઉમેદવારોની પસંદગી કઈ પોસ્ટ માટે કરવામાં આવશે, તે નક્કી કરવામાં આવે છે. મેરિટ લિસ્ટમાં ટોચના ઉમેદવારોને IPS રેન્ક આપવામાં આવે છે, બાકીની અન્ય પોસ્ટ્સ યાદીમાં તેમના સ્થાનના આધારે વહેંચવામાં આવે છે.
હવે પછી, પ્રશિક્ષણ માટે પસંદ કરાયેલ ઉમેદવારોને લબસ્ના (LBSNAA) માં મોકલવામાં આવે છે જ્યાંથી તેમને કેમ્પસમાં જ 2 વર્ષની તાલીમ આપવામાં આવે છે અને તે પછી જાહેર વહીવટમાં MA ડિગ્રી આપવામાં આવે છે.
IPS અધિકારીને કેટલો પગાર અને લાભ મળે છે?
તેમના પદ અને પ્રતિષ્ઠા અનુસાર, પગારની સાથે, IPS અધિકારીને અન્ય પ્રકારના ભથ્થા પણ આપવામાં આવે છે. નવનિયુક્ત IPS અધિકારીને લગભગ 56,100 રૂપિયાનો પગાર આપવામાં આવે છે. પગાર અને ભથ્થા પણ વરિષ્ઠતા સાથે વધતા રહે છે.
આઈપીએસ ઓફિસરના કાર્યો
- IPS અધિકારીનું મુખ્ય કામ કાયદા અને કુખ્યાત ગુનેગારોને ગુના કરતા અટકાવવાનું છે. IPS અધિકારી ગુનેગારોને સજા કરવા માટે તેમની ધરપકડ કરે છે.
- આ સાથે તે ગુનાઓ તેમજ ડ્રગ્સની દાણચોરી, માનવ તસ્કરી, સરહદની સુરક્ષા જાળવવા, આતંકવાદને રોકવા, રેલ્વે પોલીસ અને સાયબર ક્રાઈમને રોકવા માટે કામ કરે છે. આ સિવાય તે આ તમામ ગેરકાયદેસર કામો પર નજર રાખે છે.
- કુશળ અને અનુભવી IPS અધિકારીઓને CBI , RAW અને IB અર્ધલશ્કરી દળો જેવી કે આસામ રાઇફલ્સ, BSF, CRPF , ITBP જેવી ગુપ્તચર એજન્સીઓનું નેતૃત્વ સોંપવામાં આવે છે.
પ્રશ્ન – 1 IPS નું પૂરું નામ શું છે?(ips full form)
જવાબ – Indian Police Service
પ્રશ્ન – 2 આઈપીએસ નું ગુજરાતી પૂરું નામ શું છે?(ips full form in gujarati)
જવાબ – ભારતીય પોલીસ સેવા
પ્રશ્ન – 3 ips બનવા માટે ઉંમર કેટલી હોવી જોઈએ?(ips age limit)
જવાબ – IPS માટે અરજી કરનાર ઉમેદવારની ઉંમર 21 થી 32 વર્ષની વચ્ચે હોવી જોઈએ. અનામત વર્ગના ઉમેદવારો માટે છૂટછાટ આપવામાં આવે છે.
પ્રશ્ન – 4 ips અધિકારીનો પગાર કેટલો હોય છે?(ias salary)
જવાબ – IPS અધિકારીને લગભગ 56,100 રૂપિયાનો પગાર આપવામાં આવે છે.
પ્રશ્ન – 5 IPS બનવા માટે શું કરવું જોઈએ?
જવાબ – ips બનવા માટે UPSC ની પરીક્ષા પાસ કરવી પડશે.
આ પણ વાંચો:-
1 thought on “IPS બનવા માટે શું કરવું જોઈએ? | આઈપીએસ અધિકારી બનવા માટે શું ભણતર હોવું જોઈએ?-2024”